در این هفته، کوچولویی که در شکمتان جا خوش کرده، هر روز جان دارتر و قوی تر می شود. آن حرکت های آرام و محتاطانهی دست و پا که اوایل حس می کردید، کم کم دارند شکل فشارها و ضربه های مشخص تری به خودشان می گیرند. حالا در هفته هفدهم بارداری، جنین می تواند صورتش را لمس کند یا حتی انگشت شستش را بمکد؛ صحنه هایی دوست داشتنی که فکر کردن به آنها لبخند می آورد.
هفته هفدهم زمان خوبی است برای اینکه به بعضی تصمیم ها جدی تر فکر کنید. مثلاً اینکه دوست دارید جنسیت جنین را بدانید یا ترجیح می دهید صبر کنید، یا اینکه چه نوع زایمانی را در نظر دارید. همین انتخاب ها باعث می شود بارداری برایتان ملموس تر شود و حس واقعی تری پیدا کند؛ همراه با هیجان بیشتر. دانستن این جزئیات در هفته هفدهم بارداری می تواند حسابی شوق انگیز باشد. اگر دوست دارید درباره اتفاقات مهم این هفته بیشتر بدانید، ادامه مطلب از نی نی ون را از دست ندهید.
رشد کوچولوی شما در هفته هفدهم بارداری
در ۱۷ هفتگی بارداری، وزن جنین حدود ۱۴۰ گرم است و قدش به چیزی نزدیک ۱۳ سانتی متر می رسد؛ یعنی تقریباً هم اندازه یک پیاز بزرگ. حالا دیگر می تواند مفصل هایش را حرکت بدهد و اسکلتش که تا همین اواخر بیشتر حالت غضروفی و نرم داشت، کم کم در مسیر استخوانی شدن قرار می گیرد. حس شنوایی اش هم در حال قوی تر شدن است. بند ناف، که نقش شاهراه حیاتی اتصال او به جفت را دارد، هر روز ضخیم تر و محکم تر می شود تا تغذیه و اکسیژن رسانی بهتر انجام شود.
قد جنین در هفته هفدهم بارداری هنوز به اندازه یک خودکار هم نمی رسد، اما دستگاه های بدنش حسابی فعال شده اند. دستگاه گردش خون و سیستم دفع ادرار بهخوبی کار می کنند و او با تمرین تنفس، دم و بازدم را در مایع آمنیوتیک تجربه می کند. حالا قلب جنین تحت کنترل مغز می تپد و در هر دقیقه بارها ضربان دارد. در این هفته، فرزندتان مشغول تمرین مهارت های مهم و تخصصی است؛ مهارت هایی مثل مکیدن و بلعیدن تا برای تغذیه از پستان مادر آماده شود. در واقع، بسیاری از واکنش ها و توانایی های حیاتی او همین حالا در رحم در حال شکل گیری و آماده سازی هستند.
در این مرحله از بارداری، نوک سینه های جنین به رنگ صورتی روی قفسه سینه ظاهر می شوند و حتی اگر جنین پسر باشد، غدد مربوط به پستان در بدن او شکل می گیرند. اگر جنین دختر باشد، تخمدان ها در حال تشکیل غدد ترشحی هستند. جالب است بدانید که در این زمان، جنین حدود ۵ میلیون یا حتی بیشتر تخمک دارد؛ عددی که تا زمان تولد به حدود یک میلیون کاهش پیدا می کند. همچنین تقریباً تا هفته آینده، شیارهای سر انگشتان دست و پا که همان اثر انگشت های منحصربه فرد کودک هستند، کامل می شوند.

- قد جنین: ۱۳ سانتی متر
- وزن جنین: ۱۴۰ گرم
وضعیت مادر در هفته هفدهم بارداری؛ بدن دارد خودش را با شرایط جدید هماهنگ می کند
در هفته هفدهم بارداری، با اضافه وزنی که بیشتر در قسمت جلو و بالای بدن جمع شده، ممکن است بعضی وقت ها موقع راه رفتن تعادل تان به هم بخورد. بهتر است فعلاً با کفش های پاشنه بلند خداحافظی کنید و سراغ کفش های پاشنه کوتاه و راحت بروید؛ همین تغییر ساده می تواند احتمال زمین خوردن را خیلی کمتر کند.
احتمالاً این حس تازه برایتان پیش آمده که باید بیشتر از شکمتان مراقبت کنید و این کاملاً طبیعی و حتی لازم است. هر ضربه یا آسیبی به شکم می تواند هم برای خودتان و هم برای کوچولویی که در راه است خطرناک باشد. به همین دلیل، موقع رانندگی حتماً از کمربند ایمنی استفاده کنید و آن را درست ببندید. برای محافظت بهتر، کمربند را از کنار ران و کفل عبور بدهید و قفل آن را زیر شکم محکم کنید. کمربند نباید از روی شکم رد شود؛ یک بخش آن باید بین دو سینه قرار بگیرد و بخش دیگر از زیر شکم عبور کند.
احساس کردن حرکت جنین برای اولین بار، یکی از هیجان انگیزترین تجربه های بارداری است. خیلی از مادرها تا وقتی این حرکت ها را حس نکنند، واقعاً نمی توانند بارداری شان را باور کنند؛ حتی اگر سوزش معده داشته باشند یا تصویر جنین را در سونوگرافی دیده باشند. زمان حس کردن این حرکت ها معمولاً بین هفته شانزدهم تا بیستوسوم بارداری متغیر است، پس اگر هنوز چیزی حس نکردهاید، جای نگرانی نیست.
علائم مهم هفته هفدهم بارداری؛ نشانه هایی که بهتر است بشناسید
اگر وقتی از جا بلند می شوید دچار سرگیجه می شوید، نگران نباشید؛ این موضوع در هفته هفدهم بارداری کاملاً طبیعی است. وقتی می ایستید، کمی زمان لازم است تا خونی که در بخش های پایین بدن جمع شده دوباره به قسمت های بالاتر برسد و همین می تواند باعث سرگیجه شود. برای کمتر شدن این حالت، سعی کنید آرام تر از جا بلند شوید. اما اگر سرگیجه آنقدر شدید است که حس می کنید ممکن است هوشیاری تان را از دست بدهید، حتماً موضوع را با پزشک در میان بگذارید.
در این هفته، مثانه دیگر فضای زیادی برای باز شدن ندارد و به همین خاطر احساس نیاز به دفع ادرار بیشتر می شود. خبر خوب این است که بعد از زایمان، مثانه دوباره به وضعیت طبیعی بر میگردد. البته باید حواستان باشد که تکرر ادرار همیشه هم فقط به بارداری مربوط نیست و گاهی می تواند نشانه عفونت دستگاه ادراری باشد. اگر سوزش هنگام ادرار یا حتی مقدار کمی خون در ادرار دیدید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
از طرف دیگر، هورمون ها و غدد تولید شیر در حال رشد هستند و همراه با افزایش جریان خون، ممکن است باعث شوند اندازه سینه ها تا سه سایز بزرگتر شود. اگر درد پا را تجربه می کنید، احتمال زیادی دارد که به خاطر فشار جنین روی عصب سیاتیک باشد؛ عصبی که درست زیر رحم قرار دارد. برای کم شدن این درد، می توانید از یک پد گرم یا یک بالش مناسب کمک بگیرید تا کمی فشار و ناراحتی کمتر شود.
هفته هفدهم بارداری؛ چی بخوریم که هم خودت حال به حال باشی هم نی نی؟
هفته هفدهم که می رسد، رحم شما عملاً می شود آشپزخانهی اختصاصی کوچولویی که مهمانش حسابی حساس است. پس بد نیست با دقت بیشتری سراغ غذاها بروید و بهترین ها را برایش آماده کنید. اگر بیرون غذا می خورید، حواستان جمع باشد و خیلی سرسری انتخاب نکنید.
میوه هایی مثل پرتقال، گریپ فروت، نارنگی، لیمو و انگور انتخاب های درجه یکی هستند؛ هم خوشخوراک اند هم منبع خوب ویتامین C. با خوردنشان می توانید بخش زیادی از نیاز بدن به ویتامین هایی مثل A و C را جبران کنید. بذار ساده بگم؛ لازم نیست عجیب و غریب برنامه ریزی کنید. صبح ها آب میوه طبیعی یا میوه تازه، بین وعده ها کمی میوه خشک یا تازه، کنار ناهار یک سالاد میوه سبک و برای شام یا دسر هم کمپوت خانگی کم شیرین کاملاً جواب می دهد.
اصل حرف اینه که در این هفته ها سراغ آب نبات، شکلات و کیک به عنوان دسر نروید. این ها اگر عادت شوند، هم برای وزن گیری دردسر درست می کنند هم ارزش غذایی خاصی ندارند. فقط زمانی از این خوراکی ها استفاده کنید که وزنتان پایین است و پزشک تان بابت افزایش وزن نگرانی ندارد. در غیر این صورت، همان میوه ها بهترین انتخاب اند؛ هم سالم، هم خیالتان راحت تر.
غذای رستورانی در بارداری؟ آره… ولی با حواس جمع
اگر در دوران بارداری دلتان می خواهد گاهی بیرون از خانه غذا بخورید، کاملاً قابل درک است. فقط کافی ست چند نکتهی ساده را رعایت کنید تا هم لذت ببرید هم معده تان اذیت نشود.
– رستوران را هوشمندانه انتخاب کنید: همهی رستوران ها برای خانم باردار انتخاب خوبی نیستند. جاهایی که غذاهای دریایی سالم، سالادهای متنوع یا منوی سبک تری دارند معمولاً گزینه های مطمئن تری هستند. خلاصه جایی بروید که دستتان برای انتخاب غذای سالم باز باشد.
– حجم غذا را جدی بگیرید: بعضی رستوران ها بشقاب هایی می آورند که انگار برای یک خانواده آماده شده! در برابر وسوسهی خالی کردن کامل بشقاب مقاومت کنید. پرخوری نه امتیاز است نه لطف به بدن؛ آخرش هم سوهاضمه و سنگینی می ماند.
– سبزیجات را بگذارید جلوتر از همه: سعی کنید پیش غذا را هوشمندانه انتخاب کنید. سالاد، سبزیجات بخارپز یا حتی یک سبد سبزی خوردن با نان سنگک و پنیر می تواند هم اشتها را کنترل کند هم بدنتان را خوشحال.
– سوپ را دست کم نگیرید: اگر در منو سوپ عدس، سوپ جو، آش یا سوپ سبزیجات دیدید، معطل نکنید. سوپ ها هم سبک اند، هم سیرکننده و هم معده را برای غذای اصلی آماده می کنند.
– دسر را بگذارید ته صف: لازم نیست از اول جا برای دسر کنار بگذارید. اول غذای اصلی را بخورید و ببینید واقعاً هنوز گرسنه اید یا نه. اگر دلتان چیزی شیرین خواست، میوه تازه، شربت یا کمی بستنی انتخاب های بهتری هستند.
با همین چند تا رعایت ساده، بیرون غذا خوردن در بارداری می تواند هم خوشمزه باشد هم بی دردسر.
سونوگرافی هفته هفدهم؛ دیدن جزئیاتی که دل آدم را می برد
در سونوگرافی هفته هفدهم بارداری، ممکن است دست راست جنین را ببینید؛ حتی استخوان های ظریف انگشت هایش هم قابل تشخیص هستند. البته هنوز هماهنگی حرکاتش کامل نشده و احتمالاً نمی تواند آن طور که باید از انگشتانش استفاده کند، اما همین دیدن جزئیات کوچک هم حس عجیبی دارد؛ انگار هر بار بیشتر واقعی می شود.
مراقب کلیه هایتان باشید؛ سنگ کلیه شوخی ندارد
آلبومین ماده ای است که بعد از هضم غذاهای گوشتی در بدن تولید می شود و معمولاً از طریق کلیه ها و با ادرار دفع می شود. در دوران بارداری مقدار خیلی کمی آلبومین ممکن است وارد ادرار شود که طبیعی است، اما اگر این مقدار از حد معمول بیشتر باشد، می تواند نشانهی مشکل در عملکرد کلیه ها باشد.
مادرانی که میزان آلبومین ادرارشان بالاست، حتماً باید تحت نظر پزشک باشند و در برخی موارد حتی نیاز به بستری شدن در بیمارستان و رعایت رژیم غذایی و درمان کامل دارند. نکتهی مهم این است که افزایش آلبومین فقط با آزمایش کامل ادرار مشخص می شود. به ویژه بعد از هفته بیستم بارداری، اگر میزان ادرار تغییر کند یا افزایش غیرطبیعی داشته باشد، بررسی دقیق از نظر مسمومیت بارداری ضروری است و نباید ساده از کنارش گذشت.
سنگ کلیه در بارداری؛ ممکن است اتفاق بیفتد
خود بارداری به تنهایی باعث ایجاد سنگ کلیه نمی شود، اما این به آن معنا نیست که خانم های باردار اصلاً دچار سنگ کلیه نمی شوند. گاهی این اتفاق می افتد.
در بسیاری از موارد، سنگ های کلیه بدون دردسر و همراه با ادرار دفع می شوند. مشکل زمانی شروع می شود که سنگ به یکی از مجاری ادراری که کلیه را به مثانه وصل می کند گیر کند. در این حالت درد شدید در کمر، پهلو یا ران ها ایجاد می شود و ممکن است با تهوع، استفراغ یا حتی وجود خون در ادرار همراه باشد. این درد معمولاً موجی است؛ می آید، می رود و دوباره بر می گردد.
درمان سنگ کلیه در بارداری چطور است؟
اگر سنگ کلیه کوچک باشد، معمولاً پزشک استامینوفن برای کاهش درد و نوشیدن آب فراوان برای کمک به دفع سنگ را توصیه می کند. اما اگر سنگ بزرگ باشد و با این روش ها دفع نشود، ممکن است نیاز به جراحی وجود داشته باشد.
روش هایی مثل خرد کردن سنگ کلیه با امواج صوتی یا لیزر، هرچند در شرایط عادی رایج هستند، اما برای خانم های باردار بی خطر محسوب نمی شوند و باید با احتیاط بسیار و فقط در صورت ضرورت انجام شوند. به همین دلیل، پیگیری به موقع و جدی گرفتن علائم، در این دوره اهمیت زیادی دارد.
حواست به ترک های پوستی شکم و سینه باشد
در هفته هفدهم بارداری، هم زمان با رشد جنین، بدن شما هم تغییر می کند و پوست شروع به کش آمدن می کند. همین کشش باعث می شود در سه ماهه دوم و سوم بارداری، خطوطی روی شکم و سینه ها ظاهر شوند. این خطوط در واقع خراش های ریزی هستند که در لایه های زیرین پوست و بهدلیل کشیدگی بیش از حد ایجاد می شوند.
واقعیتش این است که همهی ترک های پوستی بعد از زایمان کاملاً محو نمی شوند، اما خبر خوب اینجاست که بیشترشان کمرنگ می شوند یا از بین می روند. بعضی ها برای پیشگیری سراغ کرم های مختلف یا ویتامین E می روند؛ این ها می توانند کمک کننده باشند، هرچند تضمینی وجود ندارد که جلوی ترک ها را صددرصد بگیرند.
کارهایی که در هفته هفدهم بارداری بهتر است ازشان غافل نشوید
اگر حس می کنید این روزها ذهنتان مثل قبل یاری نمی کند و چیزها زود از یادتان می رود، نگران نباشید؛ این اتفاق در بارداری کاملاً طبیعی است. بهترین کار این است که با قلم و کاغذ دوست شوید و هر کاری که باید انجام دهید را بنویسید. همین یادداشت های ساده حسابی خیالتان را راحت می کند.
از همین حالا می توانید خودتان را برای ماساژ قبل از زایمان آماده کنید. ماساژ درست و اصولی هم به آرامش بدن کمک می کند هم دردها و گرفتگی های این دوره را کمتر می کند.
ثبت نام در یک کلاس بارداری هم ایدهی خوبی است. این کلاس ها کمک می کنند آگاهتر شوید، سوال هایتان جواب بگیرد و با خیال آسوده تری ادامهی مسیر را طی کنید.
اگر دچار احتقان و گرفتگی ناشی از بارداری شده اید، استفاده از یک اسپری یا مرطوب کنندهی مناسب می تواند حالتان را بهتر کند. نفس کشیدن راحت تر، خودش کلی به آرامش روزانه کمک می کند.
انتخاب اسم؛ یک تصمیم دونفره و شیرین
اگر هنوز روی اسم کودک به نتیجه نرسیده اید، کاملاً طبیعی است. یک راه ساده و کاربردی این است که هرکدام تان یک لیست ده تایی از اسم هایی که دوست دارید بنویسید. بعد لیست ها را با هم عوض کنید و اسم هایی را که دوست ندارید خط بزنید.
این روند را ادامه دهید تا به لیستی برسید که هر دو با اسم هایش حال می کنید. درباره دلیل دوست داشتن یا دوست نداشتن اسم ها با هم حرف بزنید. بعضی زوج ها حتی برای اسم کودک قانون می گذارند؛ مثلاً اسم سنتی باشد یا معنی خاصی داشته باشد. درباره این چیزها با هم صحبت کنید تا به یک نظر مشترک برسید.
ورزش سبک؛ نه سخت، نه ولش کرده
با اینکه به هفته هفدهم بارداری رسیده اید، سعی کنید انگیزه تان برای ورزش را حفظ کنید. برای خودتان یک برنامه روزانه بچینید، با خودتان قول و قرار بگذارید و حتی آن را در دفترچه یادداشت تان بنویسید. مدت زمان ورزش هر روز را ثبت کنید و روند پیشرفت تان را زیر نظر داشته باشید.
برای برنامه ورزشی تان هدف تعیین کنید و وقتی به آن رسیدید، به خودتان جایزه بدهید. مهم تر از همه اینکه ورزش را با دید تفریح انجام دهید، نه اجبار.
در این دوران، شنا یکی از بهترین انتخاب هاست؛ ورزشی کم فشار که بدون خسته کردن عضلات و سیستم قلبی عروقی، مفاصل و رباط ها را فعال نگه می دارد.
دویدن آرام؟ انتخاب خوبی نیست
در هفته هفدهم بارداری، دویدن آرام ورزش مفیدی محسوب نمی شود. بهتر است سراغ فعالیت هایی بروید که به قوی تر شدن بدن و افزایش تدریجی انعطاف پذیری کمک می کنند. بعضی از این حرکات به تعادل نیاز دارند و ممکن است در دوران بارداری کمی چالش برانگیز باشند.
برای جلوگیری از افتادن یا آسیب، هنگام انجام حرکات تعادلی دستتان را به دیوار یا صندلی بگیرید. یوگا در این دوره می تواند یکی از ورزش های مناسب و مفید باشد، به شرطی که حرکات مخصوص بارداری را انجام دهید.
خروپف بارداری؛ قابل کنترل است
اگر همسرتان تازگی ها از خروپف شما گلایه می کند، نگران دائمی شدنش نباشید. این هم یکی از اثرات جانبی عجیب هورمون های بارداری است. استفاده از مرطوب کننده هوا در اتاق خواب و کمی بالاتر قرار دادن سر با چند بالش را امتحان کنید.
اگر باز هم مشکل ادامه داشت، عصر یا غروب یک ظرف آب آماده کنید، چند برگ گیاه اوکالیپتوس داخلش بریزید و آن را روی حرارت ملایم گاز، کتری یا بخاری بگذارید تا آرام آرام بخار شود. این کار هم به مرطوب شدن هوای خانه کمک می کند، هم بهخاطر خاصیت ضدعفونی کننده اوکالیپتوس، تنفس را راحت تر می کند و خواب آرام تری به شما می دهد.
و اگر باز هم همسرتان شاکی بود… یک بسته پنبه برایش تهیه کنید!
توصیه های مذهبی هفته هفدهم بارداری
شما وارد ماه پنجم بارداری شده اید؛ ماهی که به آن ماه حرکت گفته می شود، چون در ابتدای این ماه جنین در رحم شروع به حرکت می کند. در این ماه می توانید روزهای پنج شنبه و جمعه سوره «واقعه» را قرائت کنید و شب ها در نماز، سوره «التین» را بخوانید.
اگر امکانش را دارید، در مجالس اهل بیت شرکت کنید و در طول روز فرستادن صلوات را فراموش نکنید. برای استحکام استخوان بندی کودک هم مصرف گندم برشته، برنج، کنجد و شاهدانه برشته بدون نمک توصیه شده است.




